RARYTAS

"Raptularz" Juliusza Slowackiego to prawdziwy rarytas dla milosników literatury doby romantyzmu. Ten brulion sluzacy poecie do notatek, szkiców literackich i plastycznych, zapisków codziennych nie byl dotad wydany w calosci. Jego fragmenty drukowano przy okazji ukazywania sie innych dziel poety, wykorzystywano jako tlo rozmaitych utworów. Autograf "Raptularza" przechowywany we wroclawskiej bibliotece Ossolineum byl niedostepny szerszemu gronu osób zainteresowanych twórczoscia Slowackiego. Dzieki Markowi Troszynskiemu dostep do notatek z ostatnich lat zycia poety bedzie duzo latwiejszy. Poza tym lektura pelnego zapisu "Raptularza", wolnego od ingerencji wydawców to prawdziwe wyzwanie dla milosników Slowackiego. Wielosc elementów skladajacych sie na "Raptularz" wymaga od czytelnika duzej wiedzy, wrazliwosci na slowo i wyobrazni literackiej. W "Raptularzu" mozna znalezc szkice i pomysly do znanych utworów z okresu mistycznego poety, rysunki, wypisy z lektur (czesto w oryginale), a takze notatki codzienne. Z kart tej wspanialej publikacji czytelnik moze poznac nie tylko poete, ale takze emigranta, przyjaciela, mistyka, syna. Slowacki jawi sie jako niezwykly, ale tez calkiem zwyczajny czlowiek, czlowiek z krwi i kosci.

czlowiek, czlowiek z krwi i kosci. "Raptularz" powstawal w przelomowym momencie zycia poety, dokumentuje jego odejscie od Towianskiego i formowanie sie wlasnej indywidualnej drogi. Notes Slowackiego ma tym wieksza wartosc, ze nie zachowal sie zaden z pugilaresów towianczyków. Jest swiadectwem nie podporzadkowania sie Sprawie, odejscia z grona Mistrza i wypracowania wlasnej drogi, pisanej zyciem i twórczoscia poety.

Na uwage zasluguje takze sposób wydania "Raptularza". Odzwierciedla on mozliwie najwierniej autograf dziela. Ksiazka zawiera fotografie wszystkich stron Raptularza wlacznie z nie zapisanymi i wydartymi kartami. Zachowane zostaly w ten sposób cje notatek ze stronami, a takze stron z rysunkami. Wierne przedstawienie notatnika duzo lepiej oddaje jego charakter niz najbardziej szczególowy opis. Karty autografu zostaly dokladnie opisane. Przy kazdej stronie znajduja sie informacje o notatkach sporzadzonych na rekopisie przez wuja poety Januszewskiego, o tym czy tekst napisany byl olówkiem czy piórem, co z zapisków zostalo wykorzystane w innych utworach, co przekreslone. Oczywiscie, sam tekst notatek jest równie dokladnie opracowany. W znajdujacym sie obok fotografii rekopisu druku zachowane sa wszelkie podkreslenia, skreslenia i poprawki. Daje to obraz aktu twórczego, indywidualnego sposobu pisarstwa.

"Raptularz" zostal wydany w przepieknej formie albumu. W czerwonej, sztywnej oprawie, ze zlotymi literami i jedna z ilustracji Slowackiego na okladce. Niestety ksiazka ukazala sie w bardzo malym nakladzie (200 egzemplarzy) i stanowi prawdziwy skarb dla milosników twórczosci Juliusza Slowackiego, a takze dla kolekcjonerów. Jednak nawet tak wspaniale wydanie nie ustrzeglo sie przed bledami drukarskimi. Jest to raczej niemila niespodzianka dla czytelnika, który bierze do reki tak wspaniala rzecz.

"Raptularz", dOkumentujacy ostatnie siedem lat zycia Slowackiego, nalezy do ksiazek skierowanych glównie do ludzi zainteresowanych literatura romantyzmu, biografia jednego z najwybitniejszych poetów polskich. Warto jednak chociaz przejrzec te pozycje ze wzgledu na jej unikalnosc, piekne wydanie i wierne odtworzenie autografu wieszcza.

Monika E.Rokicka